با وجود اینکه پرندگان در کنار انسان ها زندگی میکنند اما ممکن است در برخورد با آن ها دچار استرس شود. ترس اولیه ای که این پرندگان تجربه می کنند ممکن است به دلیل عدم آشنایی با انسان ها باشد، اما ممکن است در طول زمان و در مواجهه با تماس غیرقابل پیش بینی، ناگهانی یا رفتار بد انسان، به ترس خاصی از انسان تبدیل شود. این واکنش ترس یک حالت احساسی قدرتمند است که ممکن است بر رفاه و بهره وری پرندگان تأثیر بگذارد. ترس یک مکانیسم محافظتی است که باعث می شود حیوان از طریق فرار یا رفتار دفاعی به محرک های بالقوه مضر، واقعی یا درک شده، پاسخ دهد. از آنجایی که ترس حالتی از انگیزه است مانند گرسنگی و تشنگی، ما نمی‌توانیم ترس را مستقیماً اندازه‌گیری کنیم، بلکه باید آن را با مشاهده واکنش پرنده به یک موقعیت ترسناک استنتاج کنیم. این پاسخ ها می توانند به دو صورت رفتاری و فیزیولوژیکی ظاهر شوند. پاسخ های رفتاری می تواند شامل رفتار فرار و اجتناب، رفتار دفاعی، کاهش دما، بی حرکتی ویا ایجاد سر و صدا باشد. این پاسخ ها را می توان به راحتی با مشاهده پرنده و ثبت رفتار آن اندازه گیری کرد. قابل درک است که اندازه گیری پاسخ های فیزیولوژیکی دشوارتر است. پاسخ فیزیولوژیکی فوری به محرک ترس، ترشح آدرنالین در جریان خون برای افزایش ضربان قلب و افزایش انرژی است که ممکن است در طول پاسخ اولیه مورد نیاز باشد. اگر این واکنش اولیه بی اثر باشد، یک هورمون استرس به نام کورتیکوسترون نیز در جریان خون ترشح می شود که پرنده تلاش می کند تا با محرک ترس کنار بیاید. این به عنوان یک پاسخ استرس حاد شناخته می شود و می تواند تا چند ساعت ادامه یابد. در طول این مدت کوتاه، کورتیکوسترون در شرایط استرس زا مفید است زیرا غلظت گلوکز خون را افزایش می دهد تا انرژی پرنده را برای فرار یا دفاع از خود فراهم کند.
تاثیر استرس بر تولید
استرس در طیور می تواند تاثیرات منفی ای بر عملکرد تولیدی، دمای بدن، سلامت روده، اشتها و وضعیت ایمنی آنها داشته باشد و علاوه بر تلفات، با کاهش تولید هم خسارات زیادی وارد می کند؛ بنابراین اقدامات مدیریتی صحیح برای پیشگیری از این ضررها امری ضروری محسوب می شود، زیرا کورتیکوسترون تولید شده بر تعادل نیتروژن پرندگان تأثیر می گذارد، از جمله افزایش تجزیه پروتئین و مصرف انرژی که به نوبه خود درصد باروری تأثیر می گذارد. دست زدن منفی، که می تواند پاسخ استرس مزمن را القا کند، باعث افزایش ترس و بدشکلی پوسته تخم مرغ و کاهش بهره وری، راندمان خوراک، مقاومت در برابر عفونت، سهولت جابجایی و سرعت رشد می شود. تلاش های نامناسب فرار در سیستم های قفس نیز می تواند باعث آسیب به پرنده و جفت قفس او شود.
راهکار هایی جهت کاهش استرس
چندین روش برای کاهش استرس در طیور پیشنهاد شده است، مانند غنی سازی محیط زیست پرندگان، اجازه دادن به آنها برای عادت کردن به انسان و انتخاب ژنتیکی به سوی گونه های با استرس کمتر. از لحاظ تئوری، غنی سازی محیطی حیوانات را با تازگی آشنا می کند و به آنها اجازه می دهد یاد بگیرند که تازگی مضر نیست. وقتی این حیوانات بعداً با محرک‌های بالقوه ترسناک آشنا می‌شوند، می‌توانند بهتر ازسایر حیوانات در محیط سازگار شوند. برخورد مداوم با انسان هایی که طبیعتاً با پرندگان رفتار بدی ندارند، نیز به کاهش واکنش استرسی پرندگان کمک می کند. لازم نیست این تماس فیزیکی باشد. تماس بصری با ماهیت آهسته و قابل پیش بینی موثر بوده و می تواند توسط کارکنان مرغداری بدون هیچ هزینه ای اجرا شود. با این حال، یک محدودیت فعلی این است که درک ما از رفتارهای انسانی که بر واکنش های استرسی پرندگان تأثیر می گذارد ضعیف است. به نظر می رسد انتخاب ژنتیکی محتمل ترین نامزد طولانی مدت برای کاهش استرس در گله های تجاری باشد. ممکن است بتوان گونه های تجاری را ایجاد کرد که مطیع تر از سایرین هستند. در واقعیت، بعید است که هر روشی به تنهایی مناسب باشد و ترکیبی از روش های فوق سودمند ترین باشد.
- برای کاهش استرس در طیور می توان از محصول کاملا طبیعی نوروکالم استفاده نمود. این محصول حاوی مواد موثره موجود در عصاره گیاهان سنبل الطیب و بادرنجبویه می باشد. این دو گیاه از قدیم به عنوان آرام بخش استفاده می شده اند و موجب کاهش استرس در طیور می شوند. به علاوه هیچ گونه باقیمانده دارویی نداشته و نیازی به دوره پرهیز از مصرف نیز ندارد و حتی در دوره پرورش و تولید می توان از آن استفاده نمود.
برای طلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید
- پروبیوتیک ها هم باعث تحریک اشتها و غذا خوردن در شرایط بروز استرس می شوند و هم به تقویت ایمنی و بهبود فعالیت روده ها کمک می کند و در این شرایط می توانند کمک کننده باشند. برای این منظور می توانید از سین بیوتیک MLC استفاده نمایید. این محصول علاوه بر پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کازئی، حاوی پری بیوتیک دکستران نیز می باشد که به تقویت اثر و زنده ماندن آن کمک می کند. MLC با بهبود سلامت روده و تقویت ایمنی می تواند اثرات منفی استرس را کاهش دهد.
