کیفیت جیره یک عامل کلیدی در پرورش طیور است زیرا ارتباط نزدیکی با مشکلات گوارشی دارد. جیره مهمترین بخش در پرورش طیور محسوب می شود زیرا تقریباً 70 درصد هزینه های مربوط به صنعت پرورش طیور را شامل می شود. خوراک عرضه شده به طیور باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد تا نیازهای تغذیه ای مورد نیاز جوجه های گوشتی، طیور مولد یا مرغ های تخمگذار را برآورده کند. هر گروه از طیور نیازهای تغذیه ای متفاوتی در رابطه با رشد، نمو و تولید دارند. از سوی دیگر، کیفیت رژیم غذایی در صورتی که شرایط لازم را نداشته باشد، با ایجاد مشکلات گوارشی ارتباط تنگاتنگی دارد. این جیره باید حاوی مواد مغذی مورد نیاز طیور برای عملکرد صحیح کلیه اندام ها و عملکردهای سیستمیک باشد. در عملکرد دستگاه گوارش طیور تولیدی، بین این سیستم با سایر سیستم ها مانند سیستم ایمنی، سیستم غدد درون ریز یا سیستم عصبی ارتباط وجود دارد. بنابراین، باید تضمین شود که کیفیت جیره بهینه است تا همه سیستم ها به خوبی کار کنند و طیور از سلامت روده برخوردار باشد.
عملکرد اصلی دستگاه گوارش طیور
دستگاه گوارش طیور صنعتی مسئول جذب مواد مغذی است که باعث حفظ سلامت و رفاه طیور در طی دوره پرورش و تولید می شود. فرآیند تغذیه از زمانی شروع می شود که پرنده غذا را با منقار می گیرد تا آن را ببلعد. توصیه می شود پلت از نظر بهداشتی و ساخت در شرایط خوبی قرار داشته باشد تا مشکلات حمل و نقل به حدااقل برسد علاوه بر این، طیور دارای تعداد کمی غدد بزاقی است، بنابراین کیفیت پولت باید به گونه ای باشد که پرنده بتواند فوراً غذا را ببلعد. خوراک پس عبور از مری ،از پیش معده عبور می کند، جایی که تخمیر خود را به لطف باکتری های جنس Bacillus و یک محیط اسیدی آغاز می کند. سپس به سنگدان منتقل می شود و در آنجا غذا توسط سنگ های کوچک خرد می شود.غذا در سنگدان باقی می ماند تا به ذرات کوچکتر تبدیل شود. علاوه بر این، محیط برای هضم برخی از اجزای غذا اسیدی تر می شود . در ادامه،توده غذا از روده کوچک عبور می کند و در آنجا با صفرا و شیره پانکراس و یک محیط قلیایی تر مخلوط می شود. در این مرحله محتویات غذا چیل و در انتها کیم نامیده می شود. روده کوچک از دئودنوم(دوازدهه)، ژژونوم(تهی روده) و ایلئوم تشکیل شده است که اکثر مواد مغذی در آنجا جذب می شوند. این قسمت از دستگاه گوارش دارای پرزهایی هستند که به نوبه خود دارای میکروویلی میباشند.در این بافت ها، پوششی به نام انتروسیت ها وجود دارد که سلول های گوارشی هستند که مواد مغذی موجود درغذای با کیفیت مطلوب را جذب می کنند. متعاقباً، کیم به روده بزرگ می رود و به دو کیسه سکوم که در محل کولون قرار دارد منتقل میشود. در این بخشهای دستگاه گوارش، فرآیند تخمیر توسط باکتریهایی انجام میشود که بقایای غذایی را که نه آسیاب شده و نه جذب شده، تغییر میدهند. در نهایت، مدفوع در روده بزرگ تشکیل می شود و به رکتوم رفته به همراه اسید اوریک تولید شده در سیستم ادراری به داخل کلواک ریخته تا از مقعد خارج شود.
میکروبیوتای روده: یک اصل کلیدی رفاه روده
در طول دوره هچ، طیور شروع به جمع آوری باکتری از محیط می کند که میکروبیوتای آنها را در طول زندگی تشکیل می دهد. این میکروبیوتا مجموعه ای از میکروارگانیسم ها شامل باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و تک یاخته ها است که به طور دائم در دستگاه گوارش طیور زندگی می کنند.
در این مقاله بر کشف نقش میکروبیوتای روده طیور در مورد فیزیولوژی گوارش، سیستم ایمنی، راندمان تولید و سلامت عمومی متمرکز شده ایم.
جمعیت میکروارگانیسم ها، به ویژه باکتری ها، در سراسر دستگاه گوارش در حال تغییر است.در اندام های قدامی مانند پیش معده، لاکتوباسیلوس ها غالب هستند زیرا در محیط های اسیدی زنده می مانند. در روده کوچک، جمعیت باکتریایی همچنان تحت سلطه لاکتوباسیلوس است، اما گونه های دیگری مانند کلستریدیوم، E. coli، سالمونلا، استرپتوکوک و انتروکوک می توانند تکثیر شوند. متعاقباً در روده کوچک، به دلیل محیط کم اکسیژن ناشی از فرآیندهای تخمیر، جمعیت قابل توجهی از کلستریدیوم ها حضور دارند. افزایش ناگهانی جمعیت برخی از باکتریهای موجود با فرآیندهای بیماری گوارشی مرتبط هستند. تغییرات درخوراک، محیط یا مدیریت یا کیفیت جیره میتوانند میکروبیوتای روده را تحت تأثیر قرار دهند. هنگامی که این تعادل به هم می خورد، محیط هر بخش از دستگاه گوارش می تواند تغییر کند و منجر به تغییر در جمعیت میکروارگانیسم ها شود. این میکروبیوتا روی اپیتلیوم دستگاه گوارش باقی می ماند و در شرایط بهینه یک مانع طبیعی ایجاد می کند. هنگامی که این مانع تغییر می کند، احتمال ورود میکروارگانیسم های بیماری زا خارجی یا رشد باکتری های مضر افزایش می یابد.
نقش کیفیت رژیم غذایی در مشکلات گوارشی
خوراک طیور از مخلوطی از غلات و محصولات فرعی آنها تشکیل شده است. علاوه بر این، حاوی پروتئین های گیاهی، ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و مواد افزودنی نیز می باشد. هدف این ترکیب برآوردن نیازهای غذایی هر نوع طیور برای رشد بهینه و بالاترین بازده تولید است.
نیازهای غذایی طیور
هر سیستم تولید به ترکیب غذایی متفاوتی نیاز دارد. در مورد جوجه های گوشتی، خوراک با داشتن مقدار زیادی انرژی قابل متابولیسم مشخص می شود، زیرا این طیور سطح متابولیک بالایی برای رشد خود دارند. به همین ترتیب، آنها به مقدار مهمی پروتئین در رژیم غذایی برای تشکیل عضله به مدت کوتاهی نیاز دارند. علاوه بر این، تقاضای زیادی برای مس، آهن و روی وجود دارد که برای فرآیندهای مختلف سلولی و فیزیولوژیکی در جوجههای گوشتی ضروری هستند. از سوی دیگر، مرغ های تخمگذار دارای نیازهای تغذیه ای مرتبط با تولید تخم هستند. بنابراین،نیاز بیشتری به کلسیم دارند، زیرا این عنصر با پوسته تخم مرغ و استخوان پرنده و کربنات کلسیم تشکیل دهنده آنها 96% مطابقت دارد.
بنابراین:
کیفیت خوراک از نظر ترکیب برای جلوگیری از بیماری های ناشی از کمبود در هر نوع تولید ضروری است.