بیماری کوکسیدیوز در فصول بارانی بسیار شایع تر است.عامل کوکسیدیوز معمولا تک یاخته های جنس Eimeria هستند که با تخریب مخاط روده مسبب اسیب های سنگینی برای طیور میشوند.
کوکسیدیوز یک بیماری مهم اقتصادی طیور است.
کوکسیدیوز یک بیماری انگلی در دستگاه گوارش است که از طریق تماس با مدفوع آلوده یا بلع بافت آلوده در بین طیور قابل انتقال است.
پیشگیری و کنترل این بیماری مستلزم ارزیابی دقیق کل مجموعه و ایجاد یک سری اقدامات امنیت زیستی است که امکان ارزیابی چالش های احتمالی و تأثیر آنها بر سیستم تولید را فراهم می کند.امنیت زیستی یک اصطلاح جامع است که شامل سیاست‌ها و مقرراتی برای محافظت از انسان، غذا، منابع و محصولات کشاورزی و محیط زیست در برابر تهدیدات بیولوژیکی بالقوه است. پس از ایجاد اقدامات امنیت زیستی، همه عوامل تعیین کننده بیماری را می توان بهتر تشخیص داد و جهت درمان آن اقدام کرد. امنیت زیستی شامل اقداماتی در سطح کنترل و مدیریت محیطی است، از جمله تدوین برنامه‌های واکسیناسیون و دارویی و همچنین استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مؤثر. این اقدامات امنیت زیستی برای کنترل و کاهش بیماری ها و بهداشت عمومی آنها ضروری است.
چرخه زندگی گونه های آیمریا با بلع اووسیست های اسپوروله شده و عفونی توسط میزبان آغاز می شود و شامل سه مرحله عمده است؛ دو مرحله اول (تقسیم جنسی و غیرجنسی) در داخل بدن میزبان و به دنبال آن مرحله اسپوروگونی (اسپوروله شدن) در محیط بیرون رخ می دهد که طی آن اووسیست، اسپوروله شده و حاوی 8 اسپوروزوئیت می گردد. بسته به گونه آیمریا و شرایط محیطی این چرخه 2 تا 4 هفته طول می کشد.
علائم بالینی کوکسیدیوز شامل:
- اسهال و در موارد شدید اسهال خونی
- تب
- بی اشتهایی
- کاهش وزن و لاغری
- و در موارد شدید مرگ.
با این حال، بسیاری از عفونت ها تحت بالینی هستند.
پیشگیری و کنترل:
همه می دانند که هر مرغدار به دلیل کوکسیدیوز میتواند ضررهای اقتصادی زیادی را متحمل شود. همانطور که می دانیم پیشگیری بهتر از درمان است.
امروزه داروهای موننسین و نیکاربازین جهت کنترل کوکسیدیوز استفاده میشود اما نکته ی قابل تامل در این بحث ایجاد مقاومت گونه های ایمریا به داروهای شیمیایی میباشد پس باید به دنبال راهکار های موثرتری باشیم.کوکسی فیت و کوکسی فیت ال، داروهای ضدکوکسیدیوز گیاهی، با کنترل و ممانعت از رشد و تکثیر اووسیست های کوکسیدی در مراحل اولیه سبب توقف چرخه زندگی انگل و جلوگیری از انتقال آلودگی شده و موجب پیشگیری و درمان قطعی کوکسیدیوز در انواع دام و طیور می گردد. کوکسی فیت را می توان بطور کامل جایگزین داروهای ضدکوکسیدیوز در طیور نمود. مهمترین ویژگی داروی کوکسی فیت قابلیت استفاده از آن در تمامی طول دوره پرورش بوده و این دارو هیچ گونه منع مصرف و دوره پرهیز از مصرفی ندارد. کوکسی فیت به دلیل فرمولاسیون گیاهی و ایمن آن قابلیت استفاده در طول دوره تولید و گله های مادر را دارد. کوکسی فیت همچنین دارای چندین ترکیب موثره و فعال بوده و از طریق مکانیسم اثرات مختلفی فعالیت ضدکوکسیدیوزی خود را اعمال می کند، از این رو احتمال وجود مقاومت دارویی بر علیه آن وجود نخواهد داشت. فرمولاسیون این داروی گیاهی ضد کوکسیدیوز، تماما بر پایه ترکیبات موثره گیاهان جفت بلوط، سیر و آرتمیزیا انجام شده است.
